Pas op voor teken!

Tijdens opkomsten en kampen van alle speltakken van Scouting wordt regelmatig het bos bezocht. De ene keer hebben we een speurtocht en een andere keer gaan we bijvoorbeeld vlagverovertje doen of buskruit spelen. Deze opkomsten zijn erg geliefd bij de leiding en de kinderen. Helaas moet iedereen na een bezoekje aan het bos zichzelf controleren op teken. Het is belangrijk dat dit niet wordt onderschat of vergeten. Op deze pagina staat informatie over dit beestje. 

Teken

Teken zijn parasieten, wat betekent dat ze leven van bloed. Ook is de bacterie een spirocheet. Ze zien eruit als kleine zwarte spinnetjes van 1 tot 3 mm en hebben 8 poten i.p.v. insecten die 6 poten hebben. Op de foto's kan je zien hoe klein de teken zijn:

Teken hebben net als b.v. mijten een chemische communicatie. Ze zetten aan de grond, grassprieten, struiken etc. een soort lok- en geurstoffen af. Als een teek ruikt dat er een andere teek in de buurt is, zal deze stoppen of verzamelen. Dit verzamelen doen ze, zodat als het droog weer is en ze geen gastheer hebben gevonden, ze toch kunnen overleven. Bij vochtig weer verspreiden ze zich dan weer. Teken kunnen voorkomen op knaagdieren, vogels, egels, reeën, herten, de mensen en hun huisdieren.

Foto's van teken:

Soorten teken

Er zijn ruim 850 soorten teken. Er zijn twee verschillende families van teken: De zachte teken of lederteken (Argasidae)-> komen voor bij vogels en vleermuizen. De harde teken of schildteken (Ixodidae)->bij vogels, zoogdieren en mensen. De teek Ixodes ricinus is een van de harde tekensoorten.

Voortplanting

Bij de voortplanting moet het vrouwtje zich eerst vol met bloed zuigen en met een tekenmannetje paren. Ze planten zich dus seksueel voort. Ze ontmoeten elkaar vooral op reeën en herten. Terwijl het vrouwtje aan te eten is, benadert het mannetje haar en dringt zich hardhandig tussen haar en het eten in. Het mannetje duwt zijn snuit in haar geslachtopening om wat ruimte te maken en brengt met de snuit en voelhorentjes een pakje sperma naar binnen. Ondertussen eet het vrouwtje rustig door. Het bloed van de gastheer (herten, reeën etc.) is rijk aan voedingsstoffen, want natuurlijk de bevruchting en ontwikkeling bevorderd. Een klont van 1000 tot 2000 (sommige bronnen spreken van zelfs 3000 eitjes) eitjes wordt op een niet al te droge plek gelegd en het vrouwtje gaat dood.

Levenscyclus

De teek ontwikkelt zich van ei tot larve tot nymfe. Uit de nymfe kan zich een mannetje of vrouwtje ontwikkelen. Om zich van het ene stadium in het andere stadium te ontwikkelen hebben teken bloed nodig. Teken kunnen lange tijd zonder voedsel.

Teken verwijderen

Heb je een teek gevonden? Je kan ook zelf teken verwijderen, met een tekenpen of een lassopincet (een tekenpen heeft geen lasso en een lassopincet wel). Deze zijn te koop bij drogist, apotheek of bij de CODA.

1. Pak, indien mogelijk, de huid zo vast dat er een 'heuveltje' ontstaat.
2. Houd het pincet vast tussen duim en wijsvinger en druk het open.
3. Plaats het open pincet over de kop van de teek, zo dicht mogelijk op de huid.
4. Laat het pincet sluiten rond de kop. Let erop dat het lijf niet tussen het pincet komt.
5. Verwijder de teek door de pincet te draaien en voorzichtig aan het pincet te trekken, totdat de teek loslaat. Zorg ervoor dat de teek niet breekt!
6. De teek mag van tevoren niet worden bewerkt met alcohol, olie, nagellak of andere middelen. Door het gebruik van deze middelen bestaat de kans dat de teek de inhoud van de speekselklieren en de darm in de huid brengt waardoor juist een infectie ontstaat.
7. Desinfecteer het bijtwondje, na verwijderen van de teek, met alcohol 70% of met jodium.
8. Het pincet kan na gebruik in kokend water worden gedesinfecteerd.
9. Schrijf de datum op van de tekenbeet en eventueel van de ME (als je die krijgt).
10. Probeer de teek te bewaren voor onderzoek.